بازار؛ گروه بین الملل: «ناجا ناتانیلسن»، وزیر تجارت و منابع معدنی گرینلند در مصاحبهای با فایننشال تایمز هشدار داد که شرکتهای آمریکایی و اروپایی باید سرمایهگذاریهای خود را تسریع کنند یا خطر جایگزینی توسط دیگران - به ویژه چین - را بپذیرند. گرینلند به دنبال ایجاد و تنوع بخشیدن به بخش تجاری خود است و این امر مستلزم سرمایهگذاری خارجی است.
یادداشت تفاهم همکاری معدنی بین گرینلند و ایالات متحده آمریکا- که در دوره اول ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» امضا شد - قرار است منقضی شود. پس از تغییر دولت در واشنگتن، گرینلند سعی کرد با تیم بایدن به توافق جدیدی برسد، اما این تلاشها شکست خورد. اکنون که ترامپ به قدرت بازگشته است، به جای ابراز تمایل به سرمایهگذاری اظهارات توسعهطلبانهای بیان میکند.
گرینلند یک منطقه خودمختار در پادشاهی دانمارک است. پس از جنگ جهانی دوم، ایالات متحده آمریکا شروع به تعیین قوانین برای متحدان خود کرد. از سال ۱۹۵۱ توافق دفاعی ایالات متحده و دانمارک به پایگاه هوایی پیتوفیک آمریکا اجازه داده است تا در این جزیره فعالیت کند.
ترامپ برای اولین بار در دوره اولیه ریاست جمهوری خود علاقه خود را به خرید گرینلند غنی از منابع ابراز کرد. در سال ۲۰۱۹ وی اظهار داشت که ایالات متحده آمریکا میخواهد گرینلند را خریداری کند، اما دانمارک قاطعانه حتی از بررسی این پیشنهاد خودداری کرد. در آن زمان ترامپ در مورد خرید صحبت میکرد - نه الحاق یا حمایت از استقلال. «مته فردریکسن»، نخست وزیر دانمارک این ایده را پوچ خواند و گفت: گرینلند فروشی نیست. گرینلند ملک دانمارک نیست. گرینلند متعلق به گرینلند است. من واقعاً امیدوارم که این موضوع جدی نباشد.
ذوب شدن یخچال های طبیعی دسترسی به ثروت معدنی عظیم گرینلند - از جمله عناصر خاکی کمیاب با ذخایر تخمینی نزدیک به ۳۹ میلیون تن - را فراهم کرده است
ایده پیوستن به ایالات متحده آمریکا نیز مورد توجه رهبری گرینلند قرار نگرفت. ترامپ که تا حدودی غافلگیر شده بود، عقبنشینی کرد. آخرین باری که ایالات متحده به طور جدی خرید گرینلند را جدی گرفت در سال ۱۹۴۶ بود - زمانی که این جزیره را به عنوان یک دارایی استراتژیک در مراحل اولیه جنگ سرد با اتحاد جماهیر شوروی میدید. با توجه به ضعف اروپا پس از جنگ و ترس از اتحاد جماهیر شوروی، این پیشنهاد قابل قبول به نظر میرسید. اما کپنهاگ با این پیشنهاد مخالفت کرد و گرینلند همچنان جزء قلمرو دانمارک باقی ماند.
سالهای گذشته به دلیل گرمایش جهانی یخچالهای طبیعی شروع به ذوب شدن کردند و امکاناتی برای مسیرهای تجاری جدید ایجاد شد. «مایک پمپئو»، وزیر امور خارجه سابق ایالات متحده آمریکا زمانی پیشبینی کرده بود که خطوط کشتیرانی جدید قطب شمال میتوانند رقیب کانالهای سوئز و پاناما باشند. علاوه بر این ذوب شدن یخچال های طبیعی دسترسی به ثروت معدنی عظیم گرینلند - از جمله عناصر خاکی کمیاب با ذخایر تخمینی نزدیک به ۳۹ میلیون تن - را فراهم کرد.
این تحولات، این جزیره را به طور ویژهای جذاب کرده است. با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، به نظر میرسد که او مصمم است کارهای ناتمام را دوباره بررسی کند. امروز، اروپا دوباره ضعیف شده است - این بار به دلیل جنگ روسیه در اوکراین - و واشنگتن معتقد است که میتواند شرایط را دیکته کند.
همچنین این مسئله یک بُعد نظامی نیز دارد. ایالات متحده آمریکا به سرعت در حال افزایش حضور خود در قطب شمال برای مقابله با روسیه و چین است. «والتر بربریک»، رئیس گروه مطالعات قطب شمال در کالج جنگ نیروی دریایی ایالات متحده در نیوپورت به نقل از این رسانه روسی گفت: هر کسی که گرینلند را کنترل کند، قطب شمال را کنترل خواهد کرد. این منطقه از نظر استراتژیک مهمترین مکان در قطب شمال - شاید در جهان - است.
ایالات متحده آمریکا مایل به سرمایهگذاری است - اما فقط در سرزمینهایی که کنترل میکند، نه در سرزمینهایی که متعلق به دیگران است
با این حال ایالات متحده آمریکا اکنون از ابزارهای مختلف نفوذ استفاده میکند. «مارکو روبیو»، وزیر امور خارجه آمریکا هشدار داده است که ایالات متحده اجازه نخواهد داد گرینلند تحت وابستگی چین قرار گیرد. وی همچنین از دانمارک خواست تا آرزوهای استقلال گرینلند را به رسمیت بشناسد. «ینس-فردریک نیلسن»، نخست وزیر گرینلند در واکنش به لفاظیهای ترامپ در فیسبوک نوشت: ما باید به روشنی، با آرامش و قاطعیت به رئیس جمهور آمریکا نشان دهیم که گرینلند مال ماست.
در این زمینه، چین ممکن است بهانهای برای مداخله ایالات متحده در گرینلند و تعیین شرایط خود توسط واشنگتن شود. به گفته روبیو ایالات متحده آمریکا به چین اجازه نخواهد داد که اکنون وارد گرینلند شود و انبوهی از پول را به سمت گرینلندیها پرتاب کند.
علاقه چین به قطب شمال دیرینه است. سالهاست که این کشور پیشنهاد سرمایهگذاری در توسعه گرینلند را داده است، در حالی که ایالات متحده و دانمارک در اختصاص بودجه مردد بودهاند. همانطور که بیبیسی در سال ۲۰۱۸ گزارش داد، نه ایالات متحده و نه دانمارک سالهاست که سرمایهگذاری قابل توجهی در گرینلند انجام ندادهاند. پایتخت این جزیره نسبتاً فقیر باقی مانده است و مردم محلی روزانه در مرکز شهر جمع میشوند تا اقلام خود را به صورت نقدی بفروشند. چین پیشنهادهایی برای ساخت زیرساختها در این جزیره ارائه کرده بود، اما مقامات دانمارکی و آمریکایی هر دو از قصد خود برای جلوگیری از چنین پروژههایی خبر دادند. جالب اینجاست که برخی از ساکنان اینوئیت که بیبیسی با آنها مصاحبه کرد، سرمایهگذاری چین را فرصتی مثبت میدانستند. در حالی که نخستوزیر و وزیر امور خارجه وقت از اظهار نظر در ارتباط با چین خودداری کردند، نخست وزیر سابق گرینلند اذعان کرد که چین میتواند برای این جزیره مفید باشد.
در واقع باید گفت چین میتواند برای گرینلند مفید باشد. به همین دلیل است که «ناجا ناتانیلسن» در مصاحبه خود با فایننشال تایمز از اروپا و ایالات متحده خواست تا سریعاً اقدام کنند. وی گفت: ما امیدوار بودیم که دولت ترامپ تمایل بیشتری به گفتگو با گرینلند در مورد توسعه بخش معدن داشته باشد. در عوض، ما نشانههای ناخوشایندی از تصاحب این منطقه دریافت میکنیم.
تاکنون این امیدها محقق نشدهاند. ایالات متحده آمریکا مایل به سرمایهگذاری است - اما فقط در سرزمینهایی که کنترل میکند، نه در سرزمینهایی که متعلق به دیگران است.